Jan Karol Chodkiewicz (1560-1621)

Urodzony: 1560 r.
Zmarł: 24 września 1621 r.
Żył: ok. 61 lat
Kariera: 1603 r. - hetman polny litweski
1605 r. - hetman wielki litweski

Hetman wielki litewski, jeden z najznakomitszych wodzów i przedstawicieli staropolskiej sztuki wojennej, potomek możnego rodu litewskiego.
Kształcił się w szkołach jezuickich w Wilnie i Ingolstadt, podróżował po Europie, uczył się sztuki wojennej w Niderlandach i w zakonie maltańskim.

Późno, bo dopiero od 1596 roku, zaczął piąć się po szczeblach kariery wojskowej, ujawniając złe cechy charakteru: brutalność, żądzę władzy i porywczość. One to sprawiły, że poróżnił się z Radziwiłłami, z którymi o mało nie wybuchła wojna domowa na Litwie w 1600 roku. W tym samym roku wyprawił się na Mołdawię i Wołoszczyznę.

W 1603 roku został hetmanem polnym litewskim. Sławą okrył się podczas wojny ze Szwedami w Inflantach, gdzie w 1602 roku objął naczelne dowództwo po skłóconym z nim Krzysztofie Radziwille. Podczas kampanii wojennej wykazał talent w zdobywaniu twierdz, wykorzystując siłę i szybkość polskiej jazdy, parokrotnie rozbijał silniejsze wojska szwedzkie szaleńczymi szarżami husarii.

Tak było w 1604 roku pod Białym Kamieniem i rok później pod Kircholmem nad Dźwiną , gdzie całkowicie zniszczył trzykrotnie silniejszego wroga. Za ten czyn otrzymał godność hetmana wielkiego litewskiego. W 1609 roku pokonał flotę szwedzką pod Salis. Jego sukcesów z powodu buntów niepłatnego wojska nie zdołano jednak wykorzystać politycznie.

Aby wstrząsnąć sumieniem narodu, hetman gotów był ponoć wysadzić jednego dnia wszystkie zajęte w Inflantach twierdze. Poparł jednak Zygmunta III przeciwko rokoszanom Zebrzydowskiego, wśród których znalazł się jego osobisty wróg, Krzysztof Radziwiłł.
Chodkiewicz wziął udział w bitwie z buntownikami pod Guzowem, żądając zastosowania wobec nich represji. Przeciwny wojnie z Rosją, zastąpił jako wódz hetmana Żółkiewskiego na wschodzie.

W latach 1611-12 parokrotnie zaopatrywał polską załog na Kremlu, nie udało mu się jednak zająć Moskwy. Podobnie bez sukcesu kierował w 1617-18 wyprawą królewicza Władysława na Moskwę. W 1616 roku został wojewodą wileńskim.
Po śmierci Żółkiewskiego, ciężko chory, objął dowództwo armii polsko-litewsko-kozackiej, usiłując pod Chocimiem zatrzymać najazd turecki. Choć nie skłonił Turków do generalnej bitwy w polu, powstrzymał ich jednak. Podczas oblężenia twierdzy zmarł na zamku w Chocimiu.